W dniu 1 lipca 1955 roku powstała Gromadzka Biblioteka Publiczna w Rudzie Hucie która prowadziła Bronisława Królikowska. Zgromadzony ksiegozbiór pochodził z Gromadzkiej Biblioteki w Świerżach i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Chełmie. W świetlicy w Rudzie-Hucie, mieszczącej sie w starym, już obecnie nieistniejącym dworku, był punkt biblioteczny. To tam poczętkowo gromadziła się młodzież, powstawały koła teatralne i sportowe. Przy lampie naftowej można było zagrać w szachy i poczytać ciekawą książkę. Opiekunem świetlicy był w tym czasie Wacław Kędzierski. Według protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 30 listopada 1955 roku Wacław Kedzierski przekazał księgozbiór z punktu bibliotecznego do Gromadzkiej Biblioteki Publicznej. Z kwartalnego planu pracy z 1956 roku opracowanego przez Bronisławę Królikowską dowiadujemy się o założeniu punktów bibliotecznych w Jazikowie, Rudzie i Zarudniu, o współpracy z kołem teatralnym, o założeniu koła zespołu rolniczego. Powiększanie księgozbioru następowało w miarę zdobywania funduszów. Odbywały się indywidualne rozmowy z czytelnikami na temat przeczytanej książki, udzielano porad o wyborze książki. Współpraca z organizacjami masowymi dotyczyła kontaktu ze szkołą, z fabryką huty szkła Ruda Opalin, ZMW z Ligą Kobiet. Dzieci szkolne dostarczały książki do domów dla rodziców i rodzeństwa.
12 grudnia 1956 roku biblioteka została przekazana Bronisławie Szpanbruker. Księgozbiór liczyl 622 tomów i zgromadzony był w dwóch zamykanych szafach.
3 sierpnia 1959 roku bibliotekę przejęła Maria Brzozowska. Księgozbiór wzrósł do 1174 pozycji. Biblioteka wyposażona była w 3 regały, gablotkę, etazerkę, stół, 3 krzesła.
Maria Brzozowska dnia 30 sierpnia 1961 roku odeszła z pracy i przekazała majątek biblioteki, do chwili przyjęcia nowego pracownika, pracownikom Biblioteki Powiatowej w Chełmie.
Od 15 października 1961 roku pracę w bibliotece podjęła Czesława Lewicka i prowadziła ją najdłużej - 32 lata. Była jej kierownikiem. Drugim pracownikiem biblioteki od października 1982 roku została Zofia Jęczeń. Po odejścu na emeryturę Czesławy Lewickiej została kierownikiem i była nim do stycznia 2007 r. po czym odeszła na emeryturę. Od 2007 r. najpierw pełniącą obowiązki kierownika a następne dyrektorem biblioteki została Marta Kordas.
Korzystnym okresem gromadzenia księgozbioru były lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte. Scentralizowany rynek wydawniczy i księgarski zapewniał bibliotekom wiele tytułów książek. W wyniku transformacji społeczno-ustrojowej po 1989, kiedy powstały biblioteki samorządowe, zakupy w naszej bibliotece zmalały do minimum. Obecnie staramy sie nadrobić zaległości, uzupełniając księgozbiór podręczny, pozycje z literatury pięknej i popularno-naukowej. Środki finansowe uzyskane bezpośrednio z Ministerstwa Kultury pozwalają na zakup większej ilości księgozbioru. Biblioteka jest dobrze zaopatrzona w lektury dla młodzieży uczącej się.
W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych organizowano liczne spotkania autorskie. Odwiedzili nas: Marian Reniak, Bogdan Bartnikowski, Wojciech Dworczak, Zdzisław Nowak, Krystyna Nepomucka, Bohdan Czeszko, Stefan Majchrowski, Wojciech Żukrowski, Zbigniew Branach, Julian Kawalec. Odwiedzali nas również aktorzy Estrady Lubelskiej Teatru Muzycznego: Ewa Tabaczewska, Świetlicka Anna i inni. Występy odbywały się w Klubach Rolników na terenie naszej gminy. Organizowano liczne Kiermasze Książki z okazji dożynek, akademii 1-majowych, przeglądów dorobków kultury, Konferencji Partyjnych. Biblioteka brała udział w konkursie Złoty Kłos i zajęła III miejsce w skali ogólnopolskiej. Podsumowanie konkursu bylo w Lipnie woj. mazowieckim.
Biblioteka kilkakrotnie przez te wszystkie lata zmieniała lokale. Na przestrzeni 50 lat funkcjonowała w 10 różnych pomieszczeniach. W obrębie naszej Gminy istniały 3 filie biblioteczne w Leśniczówce, w Rudce i Żalinie. Filia w Leśniczówce powstała 1 stycznia 1960 roku. Powiatowa Biblioteka Publiczna w Chełmie przekazała księgozbiór liczący 1000 woluminów i dwa regały biblioteczne. Siedzibą była Szkoła Podstawowa w Leśniczówce a prowadził ją Wiktor Komszczyński, kierownik Szkoły. Pracowały w kolejności następujące osoby: Wiktor Komszczynski, Henryka Hudecka, Teresa Mazurek, Alicja Czapla, Zofia Jęczeń, Maria Borowska.
Najaktywniejszymi czytelnikami w filii były dzieci i mlodzież ucząca się. Istniała ścisła współpraca ze Szkołą Podstawową. To własnie biblioteka, szkoła, jednostka straży pożarnej, Koło Gospodyń Wiejskich, Klub Rolnika i Ruchu skupiały okoliczną młodzież, dzieci i gospodynie wiejskie.
Dzięki staraniom Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Chełmie w latach 1975-1990 utworzono na wsi 14 nowych bibliotek w tym dwie u nas, Filia w Rudce i Żalinie. Filia w Rudce powstała w 1988 roku i mieściła się w budynku byłej Szkoły Podstawowej, obsługiwały ją Małgorzata Pawluk, następnie Maria Tkaczuk. W roku 1994 powstala filia w Rudzie w Gminnym Ośrodku Kultury na bazie księgozbioru Rudki. Bibliotekę prowadziła Boguslawa Smal.
W 1988 roku powstała również Filia biblioteczna w Żalinie, którą prowadziła GraŻyna Stawarek, funkcjonowała krótko bo do końca 1990 roku. Księgozbiór przekazano Gminnej Bibliotece w Rudzie-Hucie.
W latach 1990-1993 na naszym terenie pojawił się bibliobus, który docierał raz w tygodniu do miejscowości odległych w Karolinowie, Żalinie, Gotówce.
Punkty biblioteczne, które powstawały już od 1956 roku, zlokalizowane były w następujących miejscowościach: Kazimierówka, Zarudnia, Jazików, Iłowa, Chromówka, Gdola, Ruda, Ruda Opalin, Rudka, Marynin, Poczekajka, Gotówka, Karolinów, Hniszów, Żalin.
Dążąc do rozwijania i zaspokajania różnych potrzeb czytelniczych, oświatowych, kulturowych społeczności lokalnej biblioteka realizowała wiele zadań, między innymi prowadziła punkt sprzedaży książek, wypożyczalnie kaset video. W przeszłości organizowano ogniska, kuligi do sąsiednich bibliotek, wycieczki krajoznawcze.
Dziś biblioteka funkcjonuje na mocy Uchwały Rady Gminy Ruda-Huta z dn. 30 października 2012 roku, Nr XXII/112/2012. Jest samorządową instytycją kultury działającą w obrębie krajowej sieci bibliotecznej, realizujującą zadania wynikające z ustawy o bibliotekach. Organizatorem jest Gmina Ruda-Huta.