Uczniowie Liceum Ogólnokształcącego i Gimnazjum w Rudzie – Hucie, 12 listopada 2010 r., mieli niecodzienną okazję spotkania się z dr Andrzejem Henrykiem Rybakiem, kierownikiem Centrum Wiedzy o Regionie Chełmskiej Biblioteki Publicznej, a także autorem książki „Stalag 319. Międzynarodowy obóz jeniecki w Chełmie w latach 1941-1944”.
Niewielu młodych ludzi wie, że na terenie Chełma podczas okupacji niemieckiej został zorganizowany stalag czyli obóz jeniecki dla żołnierzy szeregowych i podoficerów. W chełmskich obozach Niemcy nie stosowali jednak tej zasady, przebywali tam radzieccy jeńcy wojenni w stopniach oficerskich jak i generałowie.
Główny obóz i komendantura znajdowały się przy zbiegu dzisiejszych ulic Rampa Brzeska i Okszowska. Był to tzw. Stalag 319 A. Stalag 319 B znajdował się pomiędzy ulicami Lwowską, Wojsławicką, Bazylanami i Katowską (dzisiejsze osiedle Kościuszki). Stalag 319 C został umiejscowiony przy ulicy Rampa Brzeska w stronę Dorohuska.
Na terenach stalagu 319 śmierć poniosło blisko 100 tyś. ludzi.
Dziś po obozach pozostało niewiele. Mieszkańcy rozebrali pozostawione przez Niemców baraki, doły po ziemiankach, w których mieszkali jeńcy, zasypano. Pozostał tylko jeden budynek, gdzie znajdowała się komendantura, w którym po wojnie ponownie rozpoczęła działalność huta szkła. Przy alei Przyjaźni znajduje się kompleks zbiorowych mogił ze szczątkami jeńców i cmentarz jeniecki na skraju lasu Borek, otoczony murkiem z bloków granitowych. Podczas spotkania z dr Andrzejem Rybakiem młodzi słuchacze mogli dowiedzieć się również, w jaki sposób powstawała ta publikacja. Zbierając materiał autor opierał się na wspomnieniach mieszkańców miasta i w dużej mierze na archiwach polskich oraz archiwum w Waszyngtonie.
Po pasjonującym wykładzie uczniowie mieli możliwość zadawania pytań gościowi.
Tę niezwykłą lekcję historii zorganizowała, we współpracy ze szkołą, Biblioteka Publiczna Gminy Ruda – Huta.